Dodemansrit Fyra: wat fout kon gaan, ging fout

GroenLinks is geschokt, maar niet verrast door de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie die de gang van zaken rond de Fyra heeft onderzocht. “Opeenvolgende bewindspersonen en NS- en KLM-bobo’s hebben maar wat aangeklungeld. Tegen beter weten in is gekozen voor een vorm van marktwerking op het spoor en moest letterlijk tegen elke prijs een hogesnelheidslijn door NS/KLM geëxploiteerd worden,” zo stelt Liesbeth van Tongeren.

Uit niets blijkt dat er op enig moment iemand de regie, laat staan een visie had over het hogesnelheidsproject HSL. Dat leidde ertoe dat toenmalig minister van Financiën Zalm torenhoge concessievergoedingen kon eisen en opeenvolgende ministers van Verkeer en Waterstaat/Infrastructuur en Milieu de NS maar lieten aanmodderen met de HSL. Het toezicht door de inspectie was slecht en de Kamer werd geregeld niet volledig geïnformeerd.

Van Tongeren: “Het beeld doemt op dat niemand uiteindelijk het fijne wist van de technische eisen, de noodzakelijke afspraken met de Belgische partners en de exploitatie een HSL. Uiteindelijk resultaat van marktwerking op het spoor: een regelrechte financiële catastrofe. En de reiziger is slechter af.”

GroenLinks wil dat de minister van Financiën de aandeelhouder wordt bij alle staatsdeelnemingen. Geheel terugdraaien van marktwerking nu is ook geen oplossing meer. De NS en ProRail samen in een holding plaatsen, zodat de top in ieder geval dezelfde kant op stuurt, zou verbetering kunnen geven.

Liesbeth van Tongeren: “Onderdeel van goed klimaatbeleid is een Europees netwerk van hoge snelheidstreinen als schoon alternatief voor vervuilende korte afstandsvluchten. Mensen worden nu de auto of het vliegtuig ingejaagd omdat de trein naar Brussel nog steeds geen aantrekkelijke keuze is.”