Antwerpen test AI als copiloot op de tram

De stad Antwerpen fungeert de komende maanden als proefterrein voor artificiële intelligentie in het openbaar vervoer. Op lijn 1 rijdt een tram met een nieuw AI-rijhulpsysteem dat bestuurders van De Lijn helpt om sneller te reageren op obstakels en gevaren op het spoor.

‘Onze trambestuurders rijden al bijzonder veilig, maar het drukke stadsverkeer zorgt vaak voor onverwachte situaties’, zegt Ann Schoubs, CEO van De Lijn. ‘Voetgangers en fietsers onderschatten soms hoe lang een tram nodig heeft om te stoppen. Dit systeem fungeert als een digitale copiloot die tijdig waarschuwt, zonder de chauffeur te overladen met signalen. De juiste balans is cruciaal.’

De technologie gebruikt camera’s en sensoren die continu de omgeving scannen en een driedimensionaal beeld vormen. Via AI-algoritmen herkent het systeem obstakels en schat het risico’s in. Bij mogelijk gevaar krijgt de bestuurder een visuele of auditieve waarschuwing, maar de tram remt nog niet automatisch.

‘De bestuurder blijft volledig verantwoordelijk,’ benadrukt Schoubs. ‘De AI leert nog om beter onderscheid te maken tussen echte en onschuldige hindernissen.’

Het project wordt wetenschappelijk opgevolgd door het University College London en de Polytechnische Universiteit van Barcelona. Onderzoeker Jan Luca Kästle licht toe dat niet enkel de technologie, maar ook de menselijke reactie centraal staat. Bestuurders dragen sensoren die hersenactiviteit, oogbewegingen, hartslag en stress meten. Zo onderzoeken de onderzoekers of AI de alertheid daadwerkelijk verhoogt of net extra belasting veroorzaakt.