Lokfietsen schrikken fietsdieven af

De inzet van lokfietsen resulteert in een sterke daling van het aantal aangiften van fietsdiefstal. Gemiddeld genomen gaat het aantal aangiften na inzet met 40 procent omlaag. De daling houdt tenminste een jaar aan. Dit blijkt uit onderzoek van Ben Vollaard en Bram Berhitu van Tilburg University. 

Lokfietsen zijn voorzien van een onzichtbaar ingebouwd ‘track-and-trace’-systeem. De politie kan zo de fietsen volgen. De lokfietsen zijn bij fietsdieven gewilde modellen.

Niet eerder is het diefstalverlagende effect van lokfietsen onderzocht. Tot nog toe was alleen bekend dat lokfietsen regelmatig tot aanhoudingen van fietsdieven leiden. Lokfietsen kunnen echter ook extra diefstal uitlokken door daders die niet bewust zijn van de inzet van de lokfietsen. Daarom is het belangrijk om naar het uiteindelijke effect op de fietsdiefstal te kijken en niet alleen naar het aantal opgepakte fietsdieven.

Gemiddeld genomen gaat het aantal aangiften van fietsdiefstal na eerste inzet van lokfietsen met 40 procent omlaag. Het effect is blijvend: meer dan een jaar na inzet van de lokfiets is de daling nog altijd even groot. De oorzaak van het gevonden diefstalverlagende effect ligt vooral in verhoogde afschrikking. Mogelijke daders zien af van fietsdiefstal zodra de inzet van lokfietsen bredere bekendheid krijgt. Het voorkomen van diefstal door opsluiting van fietsdieven speelt een kleine rol, omdat fietsdieven eerder een geldboete dan een gevangenisstraf krijgen.

De voor het onderzoek gebruikte diefstalgegevens zijn gebaseerd op aangiften van fietsdiefstal bij de politie. Het daadwerkelijk aantal gestolen fietsen ligt hoger, omdat niet van alle gestolen fietsen aangifte wordt gedaan. De aangiften betreffen vooral diefstal van relatief jonge, verzekerde fietsen. Dit betekent dat het effect van lokfietsen op de totale fietsdiefstal groter of kleiner kan zijn dan genoemde 40 procent. Waarschijnlijk is het effect kleiner, omdat lokfietsen zich vooral richten op aanpak van notoire daders die uit zijn op jonge, goed te verhandelen fietsen – en niet op oudere fietsen waarvan bij diefstal veel minder vaak aangifte wordt gedaan.

Het onderzoek is gebaseerd op gedetailleerde gegevens over de inzet van lokfietsen in 14 vooral kleinere gemeenten in het westen van Nederland in de periode 2003-2016. De in deze gemeenten gebruikte lokfietsen zijn in het kader van publiek-private samenwerking beschikbaar gesteld via de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit.